Roman ve öyküleriyle Türk edebiyatında özgün bir yeri olan Orhan Kemal, toplumsal yaşamda gözlemlediği değişiklikleri toplumcu gerçekçi bir tarzda ve ustalıkla yansıtan önemli bir yazardır.

            Adana yöresindeki işçilerin ve kent yoksullarının hayatını yalın bir dille anlatmış olan Orhan Kemal’in eserlerinde birden fazla kez yer almış bazı tiplemeler önem arz eder. Arkadaş Islıkları’ndaki Galip Usta, sosyalist fikirleri benimsemesine rağmen bunları açıktan ifade edemeyen, kendi çevresinde çok sevilen ve saygı gören, kalifiye bir işçidir. Başka romanlarda da benzer şekillerde karşımıza çıkan bu karakter, 40’lı yıllarda çok yoğun devlet baskısına rağmen varlığını sürdüren sosyalist hareketin mensuplarını başarılı şekilde resmeder. İkinci Dünya Savaşı da dâhil ülke ve dünya gündemindeki meselelerde net fikirleri olan Galip Usta, fikrine çok güvenilen ve akıl danışılan bir kişidir. Orhan Kemal’in kendisini temsil eden karakterle bir sohbetinde şöyle der Galip Usta: “Gerçek olan öğrenmektir. Nereden, nasıl öğrenirsen öğren. Nereden, nasıl öğrendiğin, diploman, hatta neler bildiğin de önemli değil. Ne yaptığın önemlidir."

            Tarımda makineleşme sonucunda köylülerin sanayi işçisi olarak çalışmak üzere kente göçüşleri bir diğer önemli temadır Orhan Kemal’de. “Bereketli Topraklar Üzerinde”, bu şekilde Adana’ya gelen üç arkadaşın öyküsüdür. Üç arkadaşın maceraları sırasında kapitalizmin vahşiliği, işçilerin yaşam koşullarında abartısız ve net şekilde gözlemlenebilir. Sonucunda üç arkadaştan ikisi bu acımasız koşullarda can verir (birisi işçilerin kaldığı sefil bir evde hastalıktan ölerek ve bir diğeri bir iş kazasında bir bacağı paramparça olarak).

            Orhan Kemal, edebiyat ustalığı ve sosyalist fikirleriyle uzun yıllar sol edebiyatın esin kaynağı olmuştur. İşçi mücadelelerine adadığı şiirleriyle meşhur Hasan Hüseyin’in bestelenmiş de olması vesilesiyle birçoğumuzun bildiği “Haziranda Ölmek Zor” şiiri “Orhan Kemal’in güzel anısına” diye başlar. 70’li yıllardaki sol yükseliş sırasında da eserlerinin yaygın şekilde okunduğu bilinmektedir.

            40 kuşağı olarak anılan çağdaşlarıyla beraber, Türkiye’de edebiyatın ve sosyalist fikirlerin birlikte ve bileşik şekilde gelişiminin önemli aktörlerinden olan Orhan Kemal’in eserlerindeki çelişkiler bugün büyük oranda tazedir. İşçilerin yaşam ve çalışma koşulları hala o günkü kadar, belki de daha kötüdür. Orhan Kemal’in edebi ustalığı bu durumla birleşince eserlerini hala keyifle okunabilir kılıyor. Orhan Kemal’i okumayı, geçmişten bugüne yoksulluğu ve sınıf çelişkilerini daha iyi kavrama yolunda faydalı olması dileğiyle öneriyor, muazzam bir edebi keyif alacaklarını da garanti ediyoruz.