Yıl 1950. Mahmut Makal'ın 'Bizim Köy'ü o yıl olay yaratmış, önde gelen edebiyatçıların övgüleriyle karşılanmıştı. Köy Enstitüleri anılırken, Mahmut Makal'ın kitapları yeniden yayımlanıyor


Bizim Köy/ Orhan Kemal

Mahmut Makal'ın kitabını; bir hamlede yer, yutar gibi okuduktan sonra, elimde olmayarak "Yaşşa aslan!" diye haykırdığım zaman, saat gecenin üçüne çeyrek vardı.
Onu hiç tanımıyorum. Hiçbir yerde görmüşlüğüm falan da yok tabii... Gecenin üçünde beni heyecanlandıran bu delikanlıyı, alnından öpmek için önüne geçilmez bir istek duymuş, buna imkân olmayınca da kaleme kâğıda sarılmış, Bizim Köy hakkında bir methiye döktürmüştüm.
Ne zaman uykuya geçtim bilmem. Sabahleyin çok erkenden uyandığım zaman, akşamki heyecanı tekrar yaşadım ve karıma:
"Bu kitabı bugün oku!" dedim. "Derhal oku... Senden yemek falan istemiyorum. Öğleye kadar oku, üzerinde konuşalım!"
Öğle oldu, eve geldim.
"Nasıl?" dedim karıma, "okudun mu?"
"Okudum..."
"Nasıl buldun?"
Beni gözden geçirdi.
"Çok güzel amma..."
"Eee... Amması da ne?"
"Ah şey olsaydı..."
"Ne?"
"Bir noksanlık var bunda... Sen daha iyi anlarsın ya..."
"Ne?"
"Canım işte... Bu işlerin, yani köy ve köylü meselesinin kökünden halli için..."
"Anlıyorum, köy ve köylüyü kurtarmak için nasıl bir yol takip edilmesi lazım geldiği..."
"Tamam... Yoksa, mesele aynı gerilik, yalnız Mahmut Makal'ın ve Mahmut Makal'ların köyünde mi? Bizim şehirde burnumuzun dibinde yok mu? Pencereden bak... Sadece teşhirle bitmiyor ki iş..."
"O tarafını da başka Mahmut Makal'lar düşünsün karıcığım" dedim. "Temenni edelim, şehirli bir Mahmut Makal çıksın da, 'Bizim diye bir kitapla; beton, çelik, elektrik, otomobil, radyonun yanı başındaki uçurumlardan bahsetsin..."
Tabii methiyemi yırttım. Çünkü Mahmut Makal, asıl methiyelere layık eserlerini daha sonra verecek, yahut Mahmut Makal'lar...
(Yaprak, sayı: 22, 15 Mart 1950)