Necmi Otçu

“Biz İşçiler, Hatıran Önünde Saygıyla Eğiliyoruz”

Nerede olursan ol; otobüste, işyeri molasında, kalabalık bir kahvede, ev halinin gürültüsünde açıp okuyabilecek bir kitap derseniz; aklınızda bulunsun Orhan Kemal.

Gecekonduların küçük odalarında ölük bir ışığın altında, bizim olan yaşantımızın her anında, elinizden su gibi akar bir kitap olsun istiyorsanız, bu, kesinlikle Orhan Kemaldir.

Orhan Kemal; Düşünmeye durmaya ihtiyaç duymadan, anlaşırlığın doruklarında, gerçeğin hiçbir ayrıntısını kaçırmadan açığa çıkarışın yaratıcılığıdır.
Orhan Kemal; bizi bizden seçme gücünün eriştiği sınıfsal netliğin üslubudur.

İçerde, dışarıda, sürgünde yani kısaca biz nerede isek oraya yakışan bir akışkanlık…

O bize acımış, bizden tiksinmiş ya da yana olmuşlardan olmayışını; yaşadığından yaratarak yazan olma ustalığından ayrılmaz parçamız kılmıştır. Bu kadar her yerde okunabilirliğini, belli ki bu kadar her yerde yazmışlığın gücünden almaktadır…

O bizim bütün hallerimizin içsesi oluşu ile en aymazımızın, en acımazımızın içinde var olan insan ışıltısını açığa çıkartan umut gözlümüzdür. İşçiler, işsizler, yoksul çocuklar, hamallar, fahişeler, serseriler yani bize ait her şey, bizden olan umudumuzun her kıvrımından devinen içsesimiz, iç gözümüz, baktığı her yerde insanı ve umudu gören bilgemiz.

Orhan Kemal’de umutlu olmak öğrenilmiş bir bilgi değil, yaşanılan bir hayattır.

Orhan Kemal’de umudun tanımı ezilenlerin insan olduğunu unutmamakla başlar. Asla dışardan bakanın göremeyeceğini görmek, ancak bizden olanın bileceği hallerimizi göstermek, yaşadığımızı yaşayanlara mahsustur…

Bulaşıkçı, yoksul, serseri, hamal, işçi, dama düşmüş yiğit, İzzet ustanın dostu Nazım’ın kardeşi. Dört çocuğunun babası, Nuriye’nin yoldaşı eşi. O, bizim tanığımız değil, tanıdığımızdı. O, bizim namuslu olmakla yetinmeyişimizdi.

"Gerçek olan öğrenmektir. Nereden, nasıl öğrenirsen öğren. Nereden, nasıl öğrendiğin, diploman, hatta neler bildiğin de önemli değil. Ne yaptığın önemlidir." Diyenimizdi.

Orhan Kemal halkının en iyi öğrenicisi olmanın bilgeliğinin seçiciliğinden, kendisini biz yaratan ve bizim kendimizi yaratabileceğimizin şaşmaz inancıdır. Hiçbir satırında öğretici kesilmeden, bizim en iyi öğrenicimiz olmuş, bizim kendimizi öğrenişimizin en anlaşılır “sözü” olmuştur.

“Ben halkımı köylümü, bütün köylüleri, bütün fakir fukarayı seven bir yazarım… Belirli bir takım şartlar yüzünden geri, bilgisiz, görgüsüz, pis kalmış insanların, imkâna kavuştukları zaman değişip gelişeceklerine, ileriliği benimseyeceklerine, uygarlaşacaklarına inanıyorum...”

Böyle diyebilmek, böyle yazabilmek ancak böyle yaşamakla olacak bir ezilen farkındalığıdır. Biz ezilenler, onda kendimize inanmayı öğrendik. O, bize inanmayı terk etmemiş büyüyen umudun anadili oldu.

O,hayatın bütün zorluklarını eşiyle göğüsleyen çocuklarının sevgili babası. Terk edilmiş kahvehanelerin müdavimi, tavlada yenilince kızanımızdı. Sadece sen gibi ben gibi oluşunu farkındalık yapmıştı. Yaşarken seni beni en iyi seçerek biriktiren oluşu ile bir demet çiçekle önünde saygı ile eğileceğimizdi.

Bu günlerde bizden umudu kesenlere verilecek en bizden cevaptır Orhan Kemal… Bizim hiçbir ihanetimizi muhatap almayan, en küçük insaniliğimizden başkaca hiç bir şeye umut bağlamayan bizimizdi.

Hep merak konusudur, arkadaşlarım hep sorar durur, sen hiç şapkanı çıkarmaz mısın diye. Hiç tereddütsüz hep şapka çıkarmışımdır ben Orhan Kemal’e…

Bilin ki bizde umutlu olmak; ezilenlerin insan olduğunu unutmamaktır… “Biz işçiler, hatıran önünde saygıyla eğiliyoruz” her sefer ilk kez gibi önünde şapkamızı çıkartıyoruz…

Necmi OTÇU