Ana Sayfa

Hürriyet / Keyif - 11.11.2006 - Deniz Inceoğlu

 

 

ORHAN KEMAL'İN ESERİ ESKİCİ DÜKKANI, İSTANBUL ŞEHİR TİYATROLARI'NDA

  

   

 
 
 
Eskici'nin eskimeyen öyküsü

Orhan Kemal'in ırgatlık ve el işçiliğinden, fabrika işçiliği ve makineleşmeye doğru yol almakta olan Türk toplumunda, git gide yoksullaşan bir ailedeki kuşak çatışmalarını ve bireyin sıkıntılarını birkaç katmanda anlattığı romanından sahneye uyarlanan Eskici Dükkanı, bu ay İstanbul Şehir Tiyatroları'nda sahnelenmeye başladı. Yönetmenliğini Ergün Işıldar'ın yaptığı eserin başrolü Topal Eskici'yi Metin Çekmez canlandırıyor. Kurtuluş Savaşı'ndan gazi olarak dönmüş bu topal eskicinin ailesini kurtarmaya çalışmasının öyküsünün anlatıldığı oyunu 20 Kasım'a kadar her gün Kağıthane Sadabad Sahnesi'nde izleyebilirsiniz.

Deniz İNCEOĞLU

Genellikle yalın aile yaşamlarını yazılarına aktaran Orhan Kemal'in Eskici Dükkanı adlı eseri de bunun en iyi örneklerinden biri. 1964 yılında yazdığı bu roman, 1968 yılında ilk kez Ankara'da sahnelendi. Oyunu izlediğinizde siz de belki Orhan Kemal'in ne kadar ön görüşlü bir yazar olduğunu farkedeceksiniz. Çünkü hikaye her ne kadar 42 yıl önce yazılmış olsa da, günümüz şartlarını ve zorluklarını da içerisinde barındırıyor. Bunun en güzel örneğini Topal Eskici'nin yabancılara söylediği şu son söz daha da iyi açıklıyor:

“Bu memleketin kurtuluşuna bacak vermediyseniz anlayamazsınız. Bugün dükkanınızı, yarın toprağınızı, bağınızı, bahçenizi, sonra da karınızı, namusunuzu ve ırzınızı...”

FAKİR AMA GURURLU BİR CUMHURİYET ÇOCUĞU

Orhan Kemal bu eserinde, savaşa gidene kadar dedesinin konağında zenginlik içinde yaşayan, gençliğinde ulusal mücadeleye katılmış ve daha sonra her şeyini kaybedip ayakkabı tamirciliği yapmaya başlayan yaşlı bir adamın öyküsünü anlatıyor. Savaşta bir bacağını kaybetmiş olan eskici, ülkenin yaşadığı ekonomik sıkıntıyla birlikte daha da fakirleşir, fakirleştikçe de asabileşir. Fakirlikten kurtulmak, değişen şartlar altında ailesini birarada tutabilmek için elindeki tek varlığıo alan dükkanını bile satmaya karar verir. Her ne kadar oğulları ve gelini ırgatlık yaparak para kazanmak isteseler de, zengin bir ailenin torunu olarak, gururundan bunu yapmalarına izin vermez. Ancak zamanla bu yoksulluğun kendisini ve aileyi yok edeceğini anlamaya başlar ama bu onu daha da hırçınlaştırır. Oğulları ve gelini buna daha fazla dayanamaz ve ırgatlığa giderler. Sivrisinekler, açlık ve sıtma onların geleceği için hiç de iyi bir işaret olmaz...

 

Yönetmen Ergün Işıldar

42 YILDIR PEK BİR ŞEY DEĞİŞMEDİ

Orhan Kemal, romanları ve senaryoları ile gerçekçi Türk yazınının köşe taşlarındandır. Her devirde canlı kalacak yapıtlar üretmiştir. Bunu Eskici Dükkanı'nı izlerken, yöredeki bazı yerlerin yabancılar tarafından satın alınmak istendiği bölümde de net bir şekilde görüyoruz. Kemal'in senaryosunu sahneye taşırken elimden geldiğince güncelleştirmemeye çalıştım. Zaten her ne kadar oyun 42 yıl önce yazılmış olsa da günümüz konularına fazlasıyla yer veriyor.

Burada metne sadık kalarak, gerçekçi bir yazarı kendi romantik veya duygusal hamasetime gömmek istemedim. Olabildiğince Orhan Kemal'in yansıtmak istediklerine sadık kalmaya calıştım. Oyunda beni en çok etkileyen, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarının acılarını çok etkili bir biçimde yansıtması oldu. Sanayileşmeye açılan Türkiye, yatırım ve sermaye ihtiyacını pek de planlayamadan zamana tutsak olmuş, insanlarına el uzatamamıştır. Bu oyunda da bir bacağını ülkenin kurtuluşuna feda eden aksi ve biraz da hoyrat bir adamın yakınmalarında tarihimize başka bir gözle bakabilme şansını yakalıyoruz.

 

ORHAN KEMAL ROMAN ARMAĞANI

35 yıldır düzenlenen "Orhan Kemal Roman Armağanı"nın bu yılki başvuruları başladı. 2006 yılı içerisinde yayınlanan tüm romanlara açık olan yarışmaya katılmak için Orhan Kemal Roman Armağanı Genel Sekreterliği'ne 15 Ocak 2007 tarihine kadar kitabın 10 baskısını göndermek yeterli olacak. Tahsin Yücel, Osman Şahin, İnci Aral, Semih Gümüş, Adnan Binyazar, Refik Durbaş ve A. Kemali Öğütçü'den oluşan seçici kurul, kazanan eseri Orhan Kemal'in ölüm yıldönümü 2 Haziran'da yapılacak anma toplantısında açıklayacak.

 

 
 

 

info@orhankemal.org

1