Işık Öğütçü’nün, dedesi Abdülkadir Kemali’nin anılarından hareketle yayına hazırladığı kitap, Türk siyasetinin kökenlerine içeriden bir bakış edinmemizi sağlıyor.

             Orhan Kemal’in eserlerini yayımlayan Epsilon Yayıncılık, diziye yazarın babası Abdülkadir Kemali’nin günlüğü ile devam ediyor. Kemali Bey’in çocukluğundan Suriye’deki sürgün hayatına dek anılarını tuttuğu defteri, torun Işık Öğütçü yayına hazırladı. Eyalet savcısı, ceza hukuku uzmanı, ilk dönem milletvekili, kısa bir süre Adalet Bakanı, İstiklal Mahkemesi reisi ve sanığı, Ahali Fırkası’nın kurucusu olarak karşımıza çıkan Abdülkadir Kemali’nin kısa ama renkli yaşamı akıcı bir dille okuyucunun beğenisine sunuluyor. Ek bölümündeki fotoğraf ve belgelerle zenginleştirilen kitap, Türk siyasetinin ‘özgürlük âşığı’ önemli bir köşetaşını yakından tanımamızı sağlıyor.

            Kitap okuyucuyu 2.Meşrutiyet’ten 31 Mart’a, Çanakkale Savaşı’ndan Büyük Millet Meclisi’ne uzanan zevkli bir yolculuğa çağırıyor. Kemali Bey, aykırı bir ruha sahip. Özgürlüğe düşkünlüğü, onu üç devrin yönetimiyle de kavgalı hale getirir. Orhan Kemal’in babasına nasıl da benzediğini tahmin etmek güç değil.

            Zor işlerin adamı

         Kitap, Kemali Bey’in hayatını gözler önüne sererken yakın tarihin izlerini sürmemizi de sağlıyor. Savcılık ve kaymakamlık yaparak Siirt’ten Bilecik’e, Bursa’dan Basra’ya Osmanlı topraklarını gezen Kemali Bey’in anılarında Anadolu gerçeğini tüm çıplaklığıyla bulmak mümkün.

            Zor işlerin adamıdır Kemali Bey. Merkezde İttihat ve Terakki’nin hoyratlığına başkaldırarak hep ‘sorun’ çıkardığı için en uzak, en isyankar beldelere görevlendirilir. Oysa Kemali Bey, adalet sağlandığı sürece halkın devletine bağlı kaldığına yakından tanıklık eder. İsyanların temelinde ise devlet memurlarının yaptığı haksızlıkları görür. Ona en çok dokunan da zaten, özgürlük söylemiyle iktidara gelen İttihat ve Terakki’nin birey özgürlüklerini çiğnemede Abdülhamit döneminden bir farkının olmamasıdır.

            Gönüllü sürgün hayatı

            Kemali Bey, Cumhuriyet döneminde de yoksul halkın ve kişilik haklarının savunuculuğunu yaparak aykırı konuma düşer. 1930’da çok partili hayata geçildiği zannıyla kurduğu Ahali Fırkası’nı Serbest Fırka’nın kapatılmasıyla beraber fesheder ve Suriye’de uzun bir gönüllü sürgün hayatına başlar.

            Kemali Bey’in anıları, Türk siyasetinin kökenlerine içeriden bir bakış edinmemizi sağlıyor.