Ana Sayfa

İnternette Orhan Kemal


Dünya Kitap Eki - 4 Haziran 2004

İnci Aral

Orhan Kemal Roman Armağanı İnci Aral,
Epsilon Yayınevi’nden çıkan “Mor” adlı kitabıyla aldı

Orhan Kemal’in “Baba Evi”ni henüz on üç yaşındayken okudum.Bu benim için öylesine heycan verici bir tanışma oldu ki ara vermeden “Avare Yıllar”ı, “Cemile”yi de bitirdim. Coşkumun nedeni öyle sanıyorum ki bu kitaplarda ,hayatta henüz tanımadığım gerçeklikle karşılaşmış olmamdı. Yazar,yalın ,sıradan küçük insanların güçlüklerle ,yokluklarla dolu dünyalarını ,hayatla,çevreleri ve birbirleriyle ilişkileri içinde,doğru,duru,çok samimi bir duyguyla antıyor,kişilerini yüceltmeden,gerçeği abartmadan, tam kararında ayrıntılarla ve yaşama sevincini asla karatmadan ortaya koyuyordu. Orhan Kemal’in okurunu büyülüyebilmesinin sırrı öyle sanıyorumki insanın eşsiz serüvenini ,insana özgü tüm olasılıklarla sergileme ustalığına sahip bir yazar oluşuydu.

O yıllardan ve Orhan Kemal’i kaybettiğimiz 1970’ten bu yana dünyada ve ülkemizde bir çok değişti ama birçok şeyde hiç değişmedi.Mevsimlik işçilerin Çukurova ve Ege’deki tarlaların kıyılarındaki sefalet manzaraları, varoşlardaki, ilkel fabrikalardaki ekmek kavgası sürüyor. İşsizlik, yoksulluk, açlık ve güvencesizlik hiç bitmedi. Çaresiz kaldığı için bedenini satan kadınlar çoğalıyor,babalar kızlarını pazarlıyor.Evet hala ve belki de şimdi daha fazla.Çünkü bir toplumsal değerler sistemi de yıkılmakta ve Orhan Kemal’in insanları daha büyük kayıplarla benzer koşullarda yaşamaya devam ediyorlar. Ama artık onlar pek az yazılıyor,günümüzde, gerçeği yazmanın ve daha adil bir dünyayı arzulamanın modası geçtiği düşünülüyor. Bu çok yanlış çünkü edebiyatın gücü karanlıkta kalmışlara,vicdanıyla toplumsal gerçekçi dünya göşürü çercevesinde yeniden yaratma büyüklüğüyle kendinden sonra gelen bir çok yazara öncü olmuş ve beni hem okur olarak hemde yazarlığım açısından çok etkilemiş ve beslemiştir.Ben insanı,bulunduğu ülkenin,coğrafyanın,toplumun özel oluşum ve gelişim koşulları içinde kavrayıp yazmayı öncelikle ondan öğrendim.Görmeyi,gördüğünü kendi içinde yaşamayı ve bilincine vararak anlatabilmeyi de.En önemlisi insandan umut kesmemeyi .Bende onun gibi insanın doğuştan kötü ,suçlu,bencil olmadığına inandım.Orhan Kemal’in bence çok önemli bir başka özelliği Türk Edebiyatına ilk kez yaşayan,cinsellikleri olan ,kanlı canlı kadın kahramanlar taşımış olmasıdır.Kendisine kadar, öykü ve romanımızda daha çok geleneksel erkek bakışının ürünü olan ve olay örgüsünün basit taşıyıcısı durumunda kalan kadınlar onunla , tutkulu,yırtıcı,gerçek ve etkileyici kadın tiplerine dönüşmüşlerdir.Onun kadınları yazınsal yoğunluk içinde,önyargısız ve cesaretle anlatabilme başarısı sonraki kadın yazarları da kuşkusuz etkilemiştir.

Bir yazar,başlangıçta kendinden önceki büyük yazarların ayak izlerine basarak yol alır, onların yaktığı ışıkta kendi yolunu, sesini arayıp bulur.Edebiyatın toprağı geçmişin deneyimlerine dayanarak sürdürebilir ancak.Orhan Kemal Türk Edebiyatının en önemli yazarlarından biridir ve benim ustamdır.Ustamın onurlu adına verilen ve bu yıl emeğime değer bulunarak beni de onurlandıran bu büyük ödülü aldığım için son derece mutluyum.Orhan Kemal adının ve eserlerinin sonsuza kadar yaşamasını diliyorum ve bu çabayı sürdürenlere teşekkürlerimi sunuyorum.

Yazarın Ödül Töreninde Yaptığı Konuşma


info@orhankemal.org